Tóm tắt bệnh Nhiễm khuẩn sau sinh

Các tên gọi khác của bệnh này:

  • Nhiễm khuẩn hậu sản

Nhiễm khuẩn sau sinh (nhiễm khuẩn hậu sản) là nhiễm khuẩn xảy ra ở sản phụ sau đẻ. Đây là loại tai biến hay gặp nhất trong Sản khoa, thường do vi khuẩn ở bộ phận sinh dục gây nên. Các trường hợp nhiễm khuẩn ở tầng sinh môn, âm hộ, âm đạo, cổ tử cung... rất hay gặp nhưng diễn biến nhẹ. Nhiễm khuẩn ở tử cung ít gặp hơn nhưng thường diễn biến nặng. Còn chứng viêm phúc mạc toàn bộ rất nguy hiểm, phải điều trị bằng phẫu thuật. Một số ít trường hợp bị nhiễm khuẩn máu, diễn biến rất nặng và khó điều trị, tỷ lệ tử vong cao.

Triệu chứng

Sau khi sinh 3 - 4 ngày sản phụ có các triệu chứng:

  • Sốt, rét run, mệt mỏi, khó chịu

  • Vết thương ở tầng sinh môn, âm hộ âm đạo: sưng, đỏ, đau, mưng mủ

  • Sản dịch ra nhiều, hôi, lẫn máu mủ

  • Bụng chướng

  • Cổ tử cung hé mở, tử cung to, co hồi chậm

Chẩn đoán

  • Hỏi bệnh sử và khám thực thể.

  • Xét nghiệm máu toàn bộ (CBC); xét nghiệm bảng chuyển hóa toàn diện (CMP); cấy máu; cấy sản dịch; đo tốc độ lắng máu; xét nghiệm đo thời gian Prothrombin.

Điều trị

Tùy thuộc vào hình thái nhiễm khuẩn mà có những nguyên nhân khác nhau. Sản phụ được chỉ định dùng kháng sinh toàn thân, thuốc co tử cung, bồi phụ nước và điện giải. Trong một số trường hợp, sản phụ có thể được chỉ định cắt tử cung bán phần.

Tổng quan bệnh Nhiễm khuẩn sau sinh

Nhiễm khuẩn sau sinh (nhiễm khuẩn hậu sản) là nhiễm khuẩn xảy ra ở sản phụ sau đẻ. Đây là loại tai biến hay gặp nhất trong sản khoa, thường do vi khuẩn ở bộ phận sinh dục gây nên.

Hiện nay, nhờ áp dụng các phương pháp vô khuẩn và khử khuẩn trong ca sinh nở nên tỷ lệ nhiễm khuẩn giảm hẳn so với trước. Tuy vậy, tình trạng nhiễm khuẩn sau sinh vẫn còn khá phổ biến.

Các trường hợp nhiễm khuẩn ở tầng sinh môn, âm hộ, âm đạo, cổ tử cung... rất hay gặp nhưng diễn biến nhẹ. Nhiễm khuẩn ở tử cung ít gặp hơn nhưng thường diễn biến nặng. Còn chứng viêm phúc mạc toàn bộ rất nguy hiểm, phải điều trị bằng phẫu thuật. Một số ít trường hợp bị nhiễm khuẩn máu, diễn biến rất nặng và khó điều trị, tỷ lệ tử vong cao.

Các hình thái nhiễm khuẩn hậu sản:

  • Nhiễm khuẩn tầng sinh môn, âm hộ, âm đạo, cổ tử cung.

  • Nhiễm trùng tử cung sau đẻ.

  • Viêm phúc mạc sau đẻ.

  • Nhiễm khuẩn huyết.

Điều trị bệnh

1. Nhiễm khuẩn tầng sinh môn, âm hộ, âm đạo, cổ tử cung

  • Kháng sinh toàn thân.

  • Tại chỗ: Rửa thuốc tím, hoặc các dung dịch sát trùng khác... Nếu phù nề nhiều chỗ khâu, nên cắt chỉ sớm.

2. Nhiễm trùng tử cung sau đẻ

  • Dùng kháng sinh toàn thân: Nên dùng liều cao theo đường tiêm, theo kháng sinh đồ.

  • Dùng thuốc co tử cung: Oxytoxin, Ergotin.

  • Tiếp tục làm thuốc vùng sinh dục ngoài.

  • Nếu có sót rau, phải dùng kháng sinh 1-2 ngày sau mới nạo rau sót.

3. Viêm phúc mạc

  • Viêm phúc mạc tiểu khung sau đẻ:
    • Kháng sinh liều cao toàn thân phối hợp.

    • Dùng thuốc co tử cung Oxytoxin, Ergotin liều cao chia đều trong ngày.

    • Trong trường hợp nặng có thể bồi phụ nước và điện giải bằng cách cho uống Oresol.

 Tiến triển: Có thể khỏi sau khi chống nhiễm khuẩn tốt. Có thể từ viêm nhiễm khu trú ở tiểu khung thành áp-xe hoá vỡ vào túi cùng Douglas gây hội chứng giả lỵ (sốt cao, đau quặn, mót rặn) nên dẫn lưu ổ áp-xe qua túi cùng. Có thể gây viêm phúc mạc toàn bộ. Nếu điều trị không kết quả nên cắt tử cung bán phần để loại trừ ổ nhiễm khuẩn.

  • Viêm phúc mạc toàn phần sau đẻ:
    • Hướng điều trị: Kết hợp nội ngoại khoa.

    • Nội khoa: Chống sốc nhiễm trùng, chống mất nước, nâng cao thể trạng, chống nhiễm trùng toàn thân.

    • Ngoại khoa: Mổ cắt tử cung bán phần để loại bỏ ổ nhiễm trùng. Lau sạch ổ bụng và dẫn lưu ổ bụng qua túi cùng Douglas.

4. Nhiễm khuẩn huyết

  • Nằm buồng riêng.

  • Nuôi dưỡng tốt bằng đường truyền.

  • Kháng sinh liều cao, phối hợp các kháng sinh bằng đường truyền.

  • Hồi sức chống sốc, chống rối loạn điện giải và kiềm toan.

  • Loại bỏ ổ nhiễm trùng: Cắt tử cung bán phần.

Các câu hỏi liên quan bệnh Nhiễm khuẩn sau sinh